Nowe rozwiązania w uprawie maliny „jesiennej”

Nowe rozwiązania w uprawie maliny „jesiennej”

Ubiegły rok, tak z resztą jak i poprzedni, okazał się wyjątkowo ciężki dla producentów owoców miękkich. Wiosenne przymrozki w roku 2017 sprawiły, że wiele plantacji nie owocowało, a rok 2018 zamiast zrekompensować straty z roku poprzedniego, przyniósł wyjątkowo niskie ceny owoców przemysłowych. Sytuacja taka zmusza do szukania nowych rozwiązań, które powinny pomóc utrzymać produkcję owoców na opłacalnym poziomie.

Jednym z rozwiązań na podniesienie opłacalności, w odniesieni do maliny, mogłaby być poprawa wydajności owocowania. Można ją uzyskać poprzez uprawę maliny powtarzającej owocowanie na zbiór podwójny. Takie rozwiązanie uczestnikom szkolenia pt „Nowe technologie w produkcji ogrodniczej” zorganizowanego przez CDR Radom zaproponował dr Paweł Krawiec. Pan Krawiec w swoim kilkuhektarowym gospodarstwie jagodowym już od kilku lat prowadzi doświadczenia z uprawą maliny m in. dotyczącymi przydatności wybranych odmian malin na tak zwany „zbiór podwójny”.

Odmiany maliny popularnie zwane „jesiennymi” owocują od sierpnia do pierwszych przymrozków, jednak prawidłowo prowadzone mogą wydać plon dwukrotnie podczas jednego sezonu wegetacyjnego. Zbiór letni uzyskuje się z pozostawionych dolnych części pędów z poprzedniego sezonu (pęd dwuletni), natomiast jesienny z pędów tegorocznych. Uprawę na zbiór podwójny można prowadzić w odkrytym gruncie oraz pod osłonami. Zaletą tej metody jest dłuższy czas zbiorów a także wyższy plon. Szczególnie uprawa w tunelach pozwala oferować maliny poza głównym okresem podaży tych owoców, co wiąże się z możliwością uzyskania najwyższych cen. Jednak metoda ta posiada i wady takie jak wysoki koszt ze względu na długi zbiór i znaczne koszty jakie należy ponieść na siłę roboczą, konieczność dwukrotnego cięcia plantacji oraz trudności przy łączeniu ochrony i zbiorów. Niemniej metoda ta może wzbudzić zainteresowanie szczególnie u producentów maliny deserowej.

Poniżej przedstawiam opis i wyniki projektu dotyczącego plonowania wybranych odmian malin.

I-rok uprawy – założenie plantacji. Prawidłowe przygotowanie stanowiska pod plantację – odchwaszczenie oraz pozbycie się szkodliwych agrofagów – w dużej mierze warunkuje dobry wzrost roślin. Kolejny etap to wybór sadzonek. Tutaj najlepszym wyborem wydaje się być sadzonka doniczkowana. Proponowanym terminem sadzenia jest sierpień poprzedniego roku lub maj, czerwiec roku bieżącego. Zasadniczo im późniejszy termin sadzenia, tym późniejszy i mniejszy plon w pierwszym roku uprawy. W projekcie zastosowano rozstawę 3 m x 0,4 m. Przy wysadzeniu roślin w maju, czerwcu zbiór następuje po upływie 75-100 dni. Wiosną kolejnego roku wszystkie pędy usuwa się.

II-rok uprawy – pełny zbiór z pędów tegorocznych. Najważniejszym zabiegiem w drugim roku uprawy jest regulacja pędów tegorocznych. Na jednej roślinie powinno pozostać 4-5 pędów. W przypadku pozostawienia większej ilości pędów możemy spodziewać się spadku masy owoców. Po drugim roku owocowania pędy pozostawiono na zimę.

III- rok uprawy. Po ruszeniu wegetacji pędy należy skrócić nad pierwszym lub drugim ( licząc od wierzchołka) żywym pąkiem. Zalecane jest cięcie w terminie wiosennym, ponieważ łatwo jest wtedy stwierdzić, które pąki są żywe. Łatwiej jest również rozpoznać uszkodzenia mrozowe pąków. Pędy rozwijające się z pąków uszkodzonych przez niskie temperatury są krótsze, wytwarzają zdeformowane, pokarbowane liście. W efekcie owoce, które uzyskujemy są mniejsze, przysuszone i rozsypujące się. W drugim roku na każdej roślinie pozostawiono po 3-4 pędy dwuletnie. Pozostawienie zbyt dużej ilości pędów dwuletnich ma niekorzystny wpływ na wybijanie pędów tegorocznych. Kolejnym ważnym etapem jest kontrolowanie ilości wyrastających pędów tegorocznych ponieważ konieczne jest zachowanie równowagi między pędami owocującymi a młodymi. Na roślinę powinno przypadać po 2-4 pędy tegoroczne. Atutem zbioru letniego z odmian „ jesiennych” jest uzyskanie owoców o lepszej jakości niż w zbiorze jesiennym, a owoce z tego zbioru są większe. Przydatność do tzw. zbioru podwójnego można stwierdzić w przypadku większości badanych odmian.

IV- rok uprawy. Zaleca się aby po sezonie w którym uzyskano dwa zbiory owoców, ściąć wszystkie pędy i zebrać tylko zbiór jesienny z pędów tegorocznych. Niemniej w projekcie postanowiono sprawdzić możliwość prowadzenia zbioru podwójnego rok po roku. W związku z tym po zbiorze w 2017 roku pędy dwuletnie po raz kolejny pozostawiono na zbiór letni. Stwierdzono jednak że przy tym rodzaju prowadzenia uzyskuje się mniejszy plon letni w porównaniu z rokiem ubiegłym.

Analizując plonowanie ocenianych w projekcie odmian, można je podzielić na trzy grupy:

• przydatne do zbioru letniego ( powyżej 50% plonu zebrano latem) – Enrosadira, Deauville,  Polonez
• przydatne do zbioru letniego i jesiennego ( 50-55 % plonów zebrano jesienią i powyżej 45% latem) – Imara, Kweli, Sugana
• przydatne do zbioru jesiennego ( powyżej 55 % plonu zebrano jesienią) Erica, Kwanza, Poemat, Polka

Tabela.1 Plonowanie odmian uprawnych na podwójny zbór w latach 2015-2018

Opracowano na podstawie wyników doświadczeń realizowanych w ramach projektu Malinowe Factory zaprezentowanych przez dr Pawła Krawca na szkoleniu „ Nowe rozwiązania w produkcji ogrodniczej”

 Marta Dobrowolska

 PODR Boguchwała