Na podstawie danych zgromadzonych przez Podkarpacki Ośrodek Doradztwa Rolniczego dokonano analizy cen skupu pszenicy paszowej na przestrzeni trzech ostatnich lat w dwóch wybranych punktach skupujących, tj. ELEWARR Sp. z o.o. Magazyn Rzeszów i Spółdzielnia Pracy Handlowo-Produkcyjna „Samopomoc Chłopska - Pług” w Kolbuszowej oraz przedstawiono relację cen nawozu mineralnego (polifoska 6:20:30) do cen tego zboża.
Na poniższym wykresie przedstawiono średnią cenę skupu pszenicy paszowej w województwie podkarpackim w dwóch wybranych punktach skupujących
w latach 2021- 2023.
Źródło: Opracowanie własne
Analizując średnią cenę skupu pszenicy paszowej w latach 2021-2023 w dwóch podmiotach skupujących, można zauważyć sytuację dynamicznej zmiany cen. Najbardziej stabilny okres cen był na początku 2021 r., kiedy występowały nieznaczne wahania cen.
Od września 2021 r. cena skupu pszenicy paszowej zaczęła systematycznie wzrastać, aż do osiągniecia w marcu 2022 r. ceny maksymalnej, tj. 140 zł/dt - był to najkorzystniejszy okres dla rolników.
W czerwcu 2022 r. cena spadła do poziomu 132,5 zł/dt, po czym we wrześniu nieznacznie wzrosła. Od tego momentu cena pszenicy paszowej zaczęła systematycznie spadać. Obecnie cena pszenicy paszowej wynosi średnio 65,5 zł/dt i jest to najniższa średnia cena
na to zboże w analizowanym okresie.
Spadek cen pszenicy wynika głównie z poziomu światowej produkcji, stanu najważniejszych gospodarek świata, notowań na światowych giełdach
oraz sytuacji geopolitycznej ze szczególnym wpływem wojny w Ukrainie.
Następny wykres przedstawia średnią cenę 1 dt nawozu mineralnego polifoska 6:20:30
w województwie podkarpackim w latach 2021-2023.
Źródło: Opracowanie własne
Analizując średnie ceny polifoski 6:20:30 w ciągu trzech ostatnich lat, należy zauważyć systematyczny wzrost ceny. Najbardziej stabilny okres cen występował od marca do czerwca 2021r., po czym nastąpił regularny wzrost cen. Chwilowy spadek ceny odnotowano w grudniu 2022 r., tj. 462 zł/dt, po czym nastąpił nieznaczny wzrost, po czym znów zaobserwować można nieznaczny, ale sukcesywny spadek ceny, który jest korzystny dla rolnika. W analizowanym okresie najniższa cena polifoski wynosiła 184 zł/dt, natomiast najwyższa 483 zł/dt. Obecnie średnia cena 1 dt polifoski 6:20:30 kształtuje się na poziomie 380 zł/dt.
Wzrost cen nawozów spowodowany jest wysokimi cenami gazu ziemnego, który jest podstawowym surowcem do produkcji nawozów. Rosyjska inwazja na Ukrainę nasiliła problem rosnących kosztów produkcji oraz niedostatecznej podaży nawozów mineralnych.
Poniżej na wykresie przedstawiono natomiast relację ceny 1 dt polifoski 6:20:30 do średniej ceny skupu pszenicy paszowej w wybranych punktach województwa podkarpackiegow latach 2021-2023.
Źródło: Opracowanie własne
Analizując relacje ceny 1 dt polifoski 6:20:30 do średniej ceny skupu pszenicy paszowej
w dwóch wybranych punktach skupujących województwa podkarpackiego w latach 2021-2023, należy zauważyć, że relacja ta była najkorzystniejsza dla rolników w marcu 2021 r., kiedy to sprzedaż 2,16 dt pszenicy paszowej wystarczyła do zakupu 1 dt polifoski 6:20:30.
Z powyższej analizy wywnioskować należy, że w tym czasie opłacalność produkcji pszenicy była najwyższa. Natomiast najmniej korzystna relacja wystąpiła we wrześniu 2023 r. – zakup 1 dt nawozu był możliwy po sprzedaży 5,89 dt zboża. W tym okresie produkcja pszenicy była najmniej opłacalna w całym analizowanym okresie.
Zauważyć należ również, że w poszczególnych analizowanych latach aż do grudnia 2023 r. relacja cen wykazuje tendencję wzrostową, dopiero w grudniu 2023 r. nastąpił nieznaczny spadek relacji ceny 1 dt polifoski 6:20:30 do średniej ceny skupu pszenicy paszowej.
Opracowanie: Joanna Leśniak
Dział Ekonomiki i Zarządzania Gospodarstwem Rolnym
PODR Boguchwała