Przepisy dotyczące warunkowości obejmują podstawowe wymogi w zakresie prawa unijnego oraz normy utrzymania gruntów w dobrej kulturze rolnej zgodnej z ochroną środowiska ustanowione na poziomie krajowym i wymienione w załączniku III rozporządzenia 2021/2115, odnoszące się do następujących obszarów:
a) klimat i środowisko, w tym woda, gleba i różnorodność biologiczna ekosystemów,
b) zdrowie publiczne, zdrowie roślin,
c) dobrostan zwierząt.
W 2023 r. Polska skorzystała z derogacji od obowiązku wdrożenia tej normy przewidzianej przepisami rozporządzenia wykonawczego Komisji ( 2022/1317), jednocześnie została wypracowana korzystna dla rolników interpretacja wdrażania wymogów normy GAEC 7 w części dotyczącej zmianowania upraw. Realizacja normy będzie obowiązywała od 2024 r.
Co się zmienia?
Zmiana interpretacji oznacza, że Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) od 2024 r. będzie weryfikowała:
- czy na powierzchni co najmniej 40 % gruntów ornych w gospodarstwie, w porównaniu z rokiem 2023, jest prowadzona inna uprawa w plonie głównym;
- na powierzchni wszystkich gruntów ornych prowadzenie takiej samej uprawy nie dłużej niż przez 3 lata, począwszy od roku 2023; oznacza to, że w 2026 r. taka sama uprawa w plonie głównym na tej samej działce rolnej w ramach całego gospodarstwa nie może się powtórzyć.
Norma nie dotyczy gospodarstw:
- o powierzchni gruntów ornych do 10 ha, lub
- w których więcej niż 75% powierzchni gruntów ornych jest wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych roślin pastewnych, lub ugorowanych, lub wykorzystywanych do uprawy roślin bobowatych, lub
- w których więcej niż 75% powierzchni użytków rolnych jest trwałymi użytkami zielonymi lub wykorzystywanych do produkcji traw lub innych zielnych roślin pastewnych, lub
- w których jest prowadzona produkcja ekologiczna (wyłączenie dotyczy gruntów, na których jest prowadzona taka produkcja).
Gospodarstwa powyżej 10 ha gruntów ornych nie korzystające z wyłączeń zobowiązane są do:
Dywersyfikacji:
- w gospodarstwie występują co najmniej 3 uprawy przy czym uprawa główna nie może zajmować więcej niż 65% GO, a dwie uprawy główne łącznie nie mogą zajmować więcej niż 90 % GO
Zmianowania:
na powierzchni co najmniej 40 % GO w gospodarstwie co roku na danej działce rolnej prowadzona jest inna uprawa w plonie głównym Jednocześnie, na wszystkich GO w gospodarstwie, taka sama uprawa w plonie głównym nie może być prowadzona dłużej niż 3 lata
- obowiązek uznaje się za spełniony w przypadku wprowadzenia po zbiorze plonu głównego uprawy wtórej tj. międzyplonu ozimego lub ścierniskowego lub wsiewki poplonowej, z okresem utrzymania przez co najmniej 8 tygodni od terminu wysiewu, a w przypadku wsiewki od terminu zbioru uprawy
w plonie głównym
- zasada nie obowiązuje w przypadku upraw korzystnie wpływających na poprawę i zachowanie potencjału gleby takich jak rośliny bobowate, trawy
i inne zielne rośliny pastewne, mieszanki bobowatych drobnonasiennych
z trawami, gruntów ugorowanych oraz upraw wieloletnich.
Szczegółowe przepisy dotyczące norm dobrej kultury rolnej znajdują się w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 marca 2023 r. w sprawie norm oraz szczegółowych warunków ich stosowania (Dz. U. poz. 478).
źródło: www.gov.pl
Opracowanie: Waldemar Pasierb
PODR Boguchwała