Bez czarny wymaga ziemi żyznej, zasobnej w próchnicę, dobrze utrzymującej wilgoć. Preferuje pH od obojętnego do lekko zasadowego.
Miejsce powinno być słoneczne, gdyż wpływa to na równomierne dojrzewanie owoców oraz ich jakość i smak.
Gleba pod uprawę bzu czarnego powinna być odpowiednio przygotowana z dużym udziałem próchnicy.
Szczególnie ważne jest, aby podłoże dobrze utrzymywało wilgoć.
Ważne jest Odchwaszczenie pola pod uprawę bzu czarnego, zwłaszcza z chwastów wieloletnich, aby nie stanowiły one konkurencji dla młodych drzewek.
Plantacja bzu czarnego może być użytkowana przez 15 lat, dlatego tak ważne jest odpowiednie przygotowanie gleby. Jako nawóz zielony można wysiać rośliny motylkowe, które wzbogacają glebę w związki azotu.
Na wzrost i plonowanie bzu czarnego dodatnio wpływa nawożenie obornikiem, stosuje się go w ilości 30 t/ha przed założeniem plantacji. Po wywiezieniu obornika na pole zaleca się go wymieszać z glebą w ciągu 24 godzin.
Zastosowanie nawozów zielonych poprawia strukturę gleby i zasila ją w związki pokarmowe.
Rozstawa rzędów bzu czarnego na plantacji to około 4-5 metrów, a w rzędzie co 3 metry. Zbyt duże zagęszczenie roślin w rzędzie powoduje, że zaczynają ze sobą konkurować o pokarm i wodę, może to obniżać jakość plonu.
Podczas dojrzewania owoców, pędy bzu czarnego przewieszają się i pochylają ku ziemi. Dlatego ważny jest odpowiedni rozstaw między rzędami, aby zbiór owoców nie był utrudniony.
Bez czarny można sadzić zarówno wiosną jak i jesienią. W zależności od dostępności materiału szkółkarskiego. Rośliny posadzone porą jesienną mają do dyspozycji zapas wilgoci w glebie, co wpływa na ukorzenianie się sadzonek.
Zakładanie plantacji wiosną może się wiązać z koniecznością podlewania roślin, gdy będzie sucha pogoda.
Plon owoców z bzu czarnego z jednego krzewu na plantacjach może wynieść nawet 20 kg. Najlepsze efekty dają wyselekcjonowane odmiany, dedykowane do uprawy towarowej: Sampo, Samyl, Korsor, Alleso, Samdal.
Bez czarny jest mało podatny na choroby, dlatego nadaje się do uprawy ekologicznej. Tym bardziej, że rynek produktów ekologicznych rozwija się zarówno w naszym kraju i za granicą.
W uprawie bzu czarnego problemem są chwasty, które zagłuszają młode drzewka, a także obniżają plon. Utrzymywanie ugoru herbicydowego może być kłopotliwe, gdyż bez czarny jest wrażliwy na glifosat. Alternatywnym rozwiązaniem jest wykaszanie międzyrzędzi lub prowadzenie uprawy w systemie drzewno-ornym.
W rzędach można zastosować ściółkowanie, najlepiej materiałem organicznym. Ściółka organiczna posiada wiele zalet m.in.: zatrzymuje wodę w glebie, utrudnia rozwój chwastów, wpływa pozytywnie na strukturę gleby, a rozkładając się dostarcza do niej związki organiczne.
Bez czarny najobficiej plonuje na pędach jednorocznych, dwuletnich oraz trzyletnich. Starsze wycina się, aby nie osłabiać dodatkowo rośliny. Na jednej dorosłej roślinie utrzymuje się około 6-10 pędów: jednorocznych, dwuletnich i trzyletnich.
Bez czarny może być atakowany przez mszyce, która lubi przebywać na delikatnych gałązkach oraz kwiatostanach. Pojawia się już w maju (a w cieplejszych rejonach nawet pod koniec kwietnia) i żeruje w koloniach na młodych pędach, spodniej stronie liści i na pąkach kwiatowych.
Gatunek mszycy bzowej występuje w dwóch formach: bezskrzydła jest ciemno seledynowa o czarnych odnóżach i żeruje wiosną. Forma oskrzydlona jest czarna i żeruje na roślinach łąkowych.
Uprawa bzu czarnego może być prowadzona pod kątem pozyskiwania kwiatów i owoców. Stosując system alejowy uprawy, w międzyrzędziach można sadzić warzywa czy zioła, których zbiór nie koliduje z pracami przy bzie czarnym.
Oprac. na podstawie lit.: Monika Capińska
PODR Boguchwała
Źródła:
