Celem wyjazdu było przedstawienie dobrych praktyk wpływających na rozwój sieci gospodarstw demonstracyjnych w województwie podkarpackim poprzez zapoznanie uczestników zainteresowanych prowadzeniem takiej działalności z ideą istnienia sieci takich gospodarstw, w tym sposobu ich zakładania i funkcjonowania oraz korzyści wynikających z prowadzenia ich poprzez praktyczną prezentację obiektów już funkcjonujących.
Dlatego przedmiotem operacji była organizacja zagranicznego wyjazdu studyjnego do krajów, w których funkcjonują gospodarstwa demonstracyjne, które odniosły sukces i które będą inspiracją do rozwoju sieci takich gospodarstw w województwie podkarpackim. Wyjazd studyjny uzupełniony był blokiem wykładowym zawierającym najważniejsze informacje merytoryczne dotyczące zakładania, funkcjonowania i finansowania gospodarstw demonstracyjnych, a także ich sieciowania na poziomie zagranicznym.
Bukowina Rumuńska to kraj przede wszystkim rolniczy. Najlepsze warunki panują na Wyżynie Mołdawskiej, gdzie występują czarnoziemy. Cała Mołdawia uchodziła zawsze za jeden z najbogatszych pod względem rolniczym regionów Rumunii. Podstawową uprawą jest tu kukurydza, używana powszechnie także do celów spożywczych i zajmująca ok. 40% powierzchni gruntów ornych. W gospodarstwach bukowińskich uprawia się także pszenicę, słonecznik, owies i żyto. Z roślin włókienniczych znaczenie ma len. Na dużą skalę występują sady jabłoni i innych drzew owocowych. Charakterystyczna jest również uprawa ziemniaków. Jeśli chodzi o produkcję zwierzęcą bardzo rozwinięta jest hodowla bydła i owiec.
Ze względu na to, że Rumunia na przestrzeni lat stanęła na czele licznych przeobrażeń strukturalnych oraz uwarunkowań rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich mieliśmy okazję zaobserwować jak wygląda aktualne rolnictwo, funkcjonujące tam rozwiązania w produkcji rolniczej (w tym transfer wiedzy od nauki do praktyki). Uczestnicy mieli możliwość uzyskania informacji o funkcjonowaniu zagranicznych gospodarstw/przedsiębiorstw z innej perspektywy, co niesie za sobą szansę udoskonalenia wdrożonych już rozwiązań.
Grupę docelową stanowiło 35 osób, a w tym: producenci rolni, pracownicy doradztwa rolniczego, przedstawiciele instytucji rolniczych, osoby zainteresowane proponowaną tematyką.
Wizyta studyjna obejmowała następujące zagadnienia związane z:
W czasie wyjazdu uczestnicy mieli okazję do zapoznania się z najważniejszymi faktami na temat rumuńskiego rolnictwa. Podczas spotkania w Ośrodku Doradztwa Rolniczego w Suczawie scharakteryzowano specyfikę rumuńskiego rolnictwa oraz przedstawiono system wspierania rozwoju i aktywizacji obszarów wiejskich.
Niezwykle cennym doświadczeniem była możliwość zwiedzenia rumuńskich gospodarstw i przedsiębiorstw rolniczych tj.: w Moara – warzywa w uprawie szklarniowej, przetwórstwo mięsa a w tym produkcja konserw i różnych przekąsek, w Horodniceni ”Livada lu Costica” - sad owocowy, fabryka soków, kompleks turystyczny, „Vącuta ICA” z Veresti - warzywa, hodowla krów, przetwórstwo mleczne, innowacyjny park maszynowy.
Ciekawym doświadczeniem była wizyta w Banku Genów Suczawa (laboratorium in vitro). Do 1999 roku funkcjonował jako stacja rozwoju rolnictwa. Od 2000 roku samodzielna jednostka z akademią w Bukareszcie. Jednym z zadań banku genów jest gromadzenie różnorodności w postaci odmian lokalnych. Są to odmiany przystosowane do miejscowych warunków, uprawiane przez wiele lat w danym regionie charakteryzujące się dobrymi cechami. Instytucja finansowana jest ze środków publicznych, zachowuje i namnaża takie materiały w celu ich udostępnienia. Można założyć, że obiekty ekspedycyjne są niepowtarzalne i prezentują inne właściwości różniąc się smakiem, kolorem, plennością i odpornością na choroby lub warunki środowiskowe. W bazie zgromadzono ok. 18 tys. prób, 430 gatunków z czego 1300 prób z Rumunii oraz 60 zbiorów dzikich ziół.
Stacja rozwoju w rolnictwie posiada już 70 letnią tradycję. Początkowo odbywała się produkcja roślin okopowych, następnie cyklicznie wprowadzano inne odmiany, a obecnie jest ponad 10 gatunków roślin główne to kukurydza, zboża i słonecznik. Początkowa powierzchnia wynosiła ok. 2500 ha, a obecnie ok. 700 ha. Własność państwowa stanowi 25%. W gospodarstwie znajduje się w produkcji ok. 70 gatunków odmian ocenianych przez pracujących w stacji badaczy.
Podczas wyjazdu, uczestnicy mieli możliwość nawiązania kontaktu z Polonią. W Suczawie działa 13 stowarzyszeń polskich oraz Dom Polski. W trakcie spotkania, uczestnicy wizyty studyjnej nie tylko podziwiali folklorystyczne przedstawienie ,,Mała Pojana'', ale także przeglądali starodawne albumy fotograficzne. Dodatkowo, mieli okazję wymieniać się doświadczeniami z Polakami mieszkającymi w Rumunii.
W programie wyjazdu znalazł się także czas na poznanie bogactwa kulturowego Bukowiny. Uczestnicy zwiedzili unikatowe, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO „malowane” monastyry oraz zabytkową kopalnię soli w miejscowości Cacica założoną przez fachowców polskich z Wieliczki i Bochni.
Gospodarstwa demonstracyjne są dla rolników miejscem zdobywania wiedzy i doświadczenia, szczególnie cennym z uwagi na pokazywanie rozwiązań aktualnych i realnych. W gospodarstwie demonstracyjnym rolnicy mają możliwość poczynienia obserwacji, porównania ze swoimi sposobami gospodarowania, a także wymiany doświadczeń i zyskania przekonania o możliwości stosowania nowych, lepszych od dotychczasowych rozwiązań. W nich są przyjmowane grupy rolników dobierane wg. zainteresowań, a działania demonstracyjne w nich prowadzone dotyczą specyfiki różnych rodzajów produkcji roślinnej i zwierzęcej, działalności pozarolniczej na wsi, wykorzystania nowoczesnych maszyn i urządzeń, stosowania różnych zabiegów uprawowych, dostosowywania do gospodarowania w warunkach zmieniającego się klimatu, stosowania się do przepisów wynikających z polityki rolnej krajowej i Unii Europejskiej. W związku z powyższym realizacja operacji polegająca na zorganizowaniu wyjazdu studyjnego do Rumunii/Mołdawii podczas którego były prezentowane idealne gospodarstwa przyczyniły się do propagowania tworzącej się Krajowej Sieci Gospodarstw Demonstracyjnych w Polsce. Dla producentów rolnych ważne są źródła innowacji o nowościach przydatnych do wdrożenia we własnym gospodarstwie oraz wsparcie w tym zakresie ze strony doradztwa rolniczego. Mając na uwadze ciągle pojawiające się problemy w rolnictwie istnieje potrzeba zwiększenia nakładów na działalność transferu nowoczesnych i już znanych rozwiązań (organizacyjnych, technologicznych) do praktycznego stosowania w dużej liczbie gospodarstw. Gospodarstwa demonstracyjne są taką bazą do transferu innowacji dla pozostałych. Dlatego warto było zobaczyć jak to robią inni i wykorzystać ich doświadczenia.
