Strona polska była liderem tego wniosku, który obejmował „Tradycje Flisackie” Polski, Niemiec, Austrii, Czech, Łotwy, Hiszpanii. Miało to miejsce 1 grudnia 2022 r. w Rabacie – stolicy Maroka, podczas posiedzenia Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, gdzie delegacja naszych flisaków odebrała oficjalne poświadczenie wpisu na Listę Reprezentatywną Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO. W tym wydarzeniu uczestniczyli Flisacy z Ulanowa w składzie: Kamil Chmielowski – cechmistrz bractwa, Grzegorz Kumik - cechmistrz wtóry, oraz Jerzy Pachla – retman.
Oficjalną informację o tym fakcie przekazano na uroczystości ku czci św. Barbary patronki Flisaków w Ulanowie. Był to bardzo szczególny dzień dla ulanowskich flisaków. Uroczystości rozpoczęły się Mszą Świętą o godzinie 11:00 w Kościele Parafialnym w Ulanowie, w dniu 4 grudnia 2022 r.
Po mszy św. rozpoczęła się oficjalna część, ze sztandarami i hymnem, następnie odbył się koncert Chóru i Kapeli Flisackiej. W uroczystości licznie uczestniczyły rodziny flisaków, a gratulacje składali ulanowskim flisakom flisacy z całej Polski. Udział w uroczystościach wzięła wicemarszałek Ewa Draus, która przekazała flisakom okolicznościowy grawerton. Podczas tego spotkania zapewniła też, że wpis na Listę UNESCO pozwoli na wspólną realizację wielu przedsięwzięć promujących nasz region i wielowiekową tradycję jaką jest flisactwo. Będzie to szansą dla naszego regionu na dalszy rozwój branży turystycznej.
W Polsce flisactwo ma szczególnie długą historię i bogatą tradycję na ziemiach województwa podkarpackiego. Ulanów, leżący u ujścia Tanwi do Sanu, był od XVI w. znaczącym ośrodkiem flisackim. To tam budowano i naprawiano tratwy, szkolono flisaków, którzy potem prowadzili spławy Sanem, Wieprzem, Bugiem, Narwią i Wisłą do Torunia, Grudziądza i Gdańska. Wówczas z Ulanowa do Gdańska spławiano przede wszystkim drewno, a niekiedy zboże. Po zakończonym transporcie z Gdańska do Ulanowa flisacy wracali pieszo. Jednak po powrocie nie od razu mogli spotkać się z bliskimi, ponieważ czekała ich jeszcze dwutygodniowa kwarantanna.
Flisactwo w Ulanowie jest wciąż żywym zjawiskiem, a flisacy swoje bogate tradycje z powodzeniem przekazują kolejnym pokoleniom. Prowadzą spływy Sanem, Wisłą, Odrą i Wartą. Bractwo Flisackie nawiązując do tradycji flisackich, dąży do rozwijania i kultywowania współczesnych form tego dziedzictwa w lokalnej społeczności. Tradycje flisackie obejmują także wiele innych elementów dziedzictwa niematerialnego, takich jak: gwara, nazewnictwo, pieśni, czy obrzędy flisackie.
W Ulanowie działa Bractwo Flisackie pod wezwaniem św. Barbary, które powstało 8 września 1991 r. Za główny cel swojej działalności, przyjęło kultywowanie flisackich tradycji Ulanowa oraz rozwój kulturalny ziemi ulanowskiej. Już w 1993 roku został zorganizowany po raz pierwszy od 1939 r. spław tratwiany z Ulanowa do Gdańska, o nazwie „Flis Szlakiem Praojców” (724 km w 26 dni). Następne flisy na tej samej trasie odbyły się w 1996 i w 1997 r. Podczas Międzynarodowego Zjazdu Flisaków we Włoszech w 2005 r. stowarzyszenie z Ulanowa zostało przyjęte do Międzynarodowego Stowarzyszenia Flisaków, zrzeszającego 26 organizacji. Od kwietnia do października Bractwo Flisackie oferuje turystyczne spływy galarami. Spływy galarami to nie tylko doskonały wypoczynek, ale możliwość zapoznania się z flisacką historią, przyśpiewkami a także doskonałymi potrawami, których zakosztować można tylko w Ulanowie. Bractwo Flisackie w swoich działaniach nawiązuje do tradycji flisackich i dąży do rozwijania i kultywowania współczesnych form tegoż dziedzictwa w lokalnej społeczności. Podejmuje liczne przedsięwzięcia edukacyjne, społeczne i promocyjne dla ochrony dziedzictwa kulturowego regionu. Przy miejskiej instytucji kultury działa Kapela Flisacka. W Ulanowie prowadzone jest również Muzeum Flisactwa Polskiego z bogatymi zbiorami, związanymi z życiem codziennym i pracą flisaków.
Co roku, w Ulanowie organizowane są Ogólnopolskie Dni Flisactwa, kiedy to członkowie Bractwa zapoznają uczestników wydarzenia z tradycyjnymi umiejętnościami, pieśniami i potrawami flisackimi. Szczególnie widowiskowy jest obrzęd promowania nowych adeptów na flisaków zwyczajnych lub honorowych. Odbywa się to zgodnie z tradycją na tratwie i nazywa chrztem frycowym. W ramach uroczystości odbywają się spływy, degustacja potraw i konkursy związane z budową tratw. Ponadto prezentowane są stroje i śpiewy flisackie.
Źródło: www.flisacy.net oraz https://pl-pl.facebook.com/BractwoFlisackie/
Oprac. Ewelina Świeca
PZDR Nisko
