Nawozami naturalnymi są: obornik, gnojówka i gnojowica, pochodzące od zwierząt gospodarskich. Obornik jest to przefermentowana mieszanina kału, moczu i ściółki, otrzymany jako produkt uboczny z produkcji zwierzęcej przeznaczony do rolniczego wykorzystania. Uzyskiwane w produkcji roślinnej wysokie plony, osiągane są głównie dzięki nawożeniu organicznemu i mineralnemu. Zmniejszającej się produkcji obornika towarzyszy wzrost produkcji gnojówki i gnojowicy. Gnojowica to mieszanina kału i moczu zwierząt z domieszką wody, natomiast gnojówka to odciek z obornika. Podstawą nawożenia we współczesnym rolnictwie powinno być umiejętne łączenie nawożenia organicznego z nawożeniem mineralnym.
Właściwości chemiczne i fizyko-mechaniczne nawozów naturalnych i organicznych różnią się znacznie i zależą głównie od użytej ściółki i rodzaju zwierząt.
Nawozy naturalne powinny być przechowywane w:
-pomieszczeniach inwentarskich o nieprzepuszczalnym podłożu lub
-na nieprzepuszczalnych płytach, zabezpieczonych przed przenikaniem wycieku do gruntu oraz posiadających instalację odprowadzającą wyciek do szczelnych zbiorników.
Pojemność zbiorników na nawozy naturalne płynne powinna umożliwiać ich przechowywanie przez okres 6 miesięcy.
Powierzchnia miejsc do przechowywania nawozów naturalnych stałych powinna umożliwiać ich przechowywanie przez okres 5 miesięcy
Występuje więc obornik krótko- słomiasty i długo-słomiasty. Pochodzący od :koni, krów, trzody chlewnej, owiec, ptactwa domowego (zwany pomiotem ptasim). Gnojowica w porównaniu do obornika (powstającego podczas ściółkowej hodowli zwierząt) oraz gnojówki (odcieku z obornika) generuje ona szereg problemów związanych przede wszystkim z jej magazynowaniem, transportem oraz dalszym wykorzystaniem.
Nawóz naturalny jest wartościowym nawozem organicznym charakteryzującym się wysoką zawartością składników pokarmowych występujących w formie łatwo przyswajalnej dla roślin. Dzięki nawożeniu użytków rolnych nawozami możliwe jest spełnienie podstawowych zadań rolnictwa tj. utrzymanie i podnoszenie żyzności gleby, np. fosfor i potas zawarte w gnojowicy są wykorzystywane przez rośliny w stopniu porównywalnym z działaniem nawozów mineralnych. W przypadku azotu, efektywność przyswajania nie jest tak wysoka, jednak wyraźnie lepsza niż w przypadku zastosowania np. obornika. Ilość wapnia i magnezu, zawartych w gnojowicy jest wystarczająca, aby pokryć zapotrzebowanie na te składniki na okres co najmniej dwóch lat. Nawozy naturalne zawiera także pełny zestaw mikroelementów niezbędnych do prawidłowego rozwoju roślin. Ponadto, znajdują się w nich auksyny, czyli hormony powodujące wzrost, rozwijanie i krzewienie roślin.
Nawożenie gleb gnojowicą czy obornikiem niesie za sobą szereg korzyści. Przede wszystkim, jako nawóz organiczny, stanowią one ważne źródło próchnicy w glebie, a zwiększenie ilości próchnicy powoduje wzrost pojemności sorpcyjnej gleb. Dodatkowo, nawozy organiczne
pozytywnie wpływają na strukturę i pojemność wodną gleby, a także stanowią źródło składników pokarmowych i energii dla mikroorganizmów w niej żyjących. Nierzadko także dzięki zastosowaniu gnojowicy można złagodzić skutki niezrównoważonego mineralnego nawożenia gleb, a także przeciwdziałać ich silnemu zakwaszeniu. Poza podstawowymi składnikami nawozowymi tj. N, P, K nawozy organiczne stanowią jedyne źródło mikroelementów niezbędnych do prawidłowego rozwoju roślin.
Zagrożenie związane ze stosowaniem nawozów naturalnych – zanieczyszczenie wód wprowadzono na gruntach rolnych nawozy stosuje się w terminach :