Postęp odmianowy osiągany jest drogą zamierzonych zmian genetycznych, które mają na celu poprawę określonych właściwości rolniczych i użytkowych nowych odmian. Celem głównym hodowli jest uzyskanie odmian o wysokim potencjale plonowania i określonych parametrach użytkowych.
Obecnie coraz większe zapotrzebowanie jest jednak na odmiany charakteryzujące się nie tylko wysokim potencjałem plonotwórczym, ale także odpornością lub tolerancją na różne czynniki biotyczne (choroby, szkodniki) i abiotyczne (niskie i wysokie temperatury, jakość lub zakwaszenie gleby, niedobór i nadmiar opadów itp.), które mogą ograniczyć plonowanie. Pożądaną właściwością nowych odmian jest również możliwość szybkiej regeneracji po ustąpieniu stresu, które jest istotne w obliczu zmieniającego się klimatu i coraz częściej występujących ekstremalnych zjawisk pogodowych.
Nowe odmiany powinny przyczynić się w pierwszej kolejności do racjonalizacji (zmniejszenia) poziomu nawożenia mineralnego, zgodnie z założeniami Europejskiego Zielonego Ładu, a także do ograniczenia liczby zabiegów ochrony roślin, by jak najlepiej spełniać oczekiwania integrowanych systemów ochrony i produkcji roślin. Muszą więc lepiej wykorzystywać składniki pokarmowe znajdujące się w glebie. Muszą także cechować się dużą odpornością na najważniejsze choroby i niektóre szkodniki w sytuacji wycofywania kolejnych substancji czynnych.
Badania wartości gospodarczej odmian (WGO) ziemniaka przed wpisaniem do Krajowego Rejestru (KR) jako badania urzędowe prowadzone są przez Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej w Stacjach (SDOO) i Zakładach (ZDOO) doświadczalnych oceny odmian.
Natomiast doświadczenia realizowane w ramach systemu Porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego (PDO) prowadzone są także w kilkunastu punktach doświadczalnych innych instytucji (jednostki hodowli ziemniaka, ośrodki doradztwa rolniczego, instytuty rolnicze, uczelnie i szkoły rolnicze, gospodarstwa rolne).
Doświadczenie w ramach systemu Porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego (PDO) z ziemniakiem jadalnym z grupy średnio wczesnych i średnio późnych jako temat ciągły, realizowane jest na Polu Doświadczalnym Podkarpackiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Boguchwale.
W 2021 r. wysadzono łącznie 8 odmian ziemniaka, z których odmiana Jelly to odmiana średnio późna.
Przedplonem były zboża ozime, po zbiorze których zastosowano wapno nawozowe na rozdrobnioną słomę. Następnie wykonano głęboszowanie na średnią głębokość ok. 60 cm. Zabieg ten na tym stanowisku wykonano uprzednio w 2014 r. Kolejnym zabiegiem była uprawa agregatem biernym składającym się z pługa dłutowego oraz wału strunowego. Jesienią wykonano orkę przedzimową.
Wiosną zastosowano agregat uprawowy składający się z kultywatora o sztywnych zębach i wału strunowego. Wysiane nawozy mineralne wymieszano z glebą agregatem uprawowym biernym (wał strunowy + kultywator o zębach sprężystych + wał Roton).
Sadzenie wykonano 29 kwietnia 2021 r. w rozstawie 70 x 35 cm. Zgodnie z metodyką prowadzenia doświadczeń wysadzono je w trzech powtórzeniach.
Wykorzystując dobre uwilgotnienie gleby, przed wschodami wykonano końcowe formowanie redlin oraz zastosowano herbicyd Plateen 41,5 WG w dawce 2,0 kg/ha. Zastosowany herbicyd doglebowy w połączeniu z optymalnym stanem uwilgotnienia gleby, wykazał się wysoką skutecznością.
Choroby powodowane przez grzyby zwalczano trzykrotnie. Pierwszy zabieg profilaktyczny wykonano początkiem II dekady czerwca. W III dekadzie czerwca zaobserwowano pojawienie się stonki ziemniaczanej, którą zwalczono chemiczne. Nawożenie dolistne nawozami firmy ADOB zastosowano trzykrotnie jako dodatek do zabiegów fungicydowych. W III dekadzie czerwca na roślinach widoczne były braki wody. Bardzo wysoka temperatura powodowała, że w godzinach popołudniowych rośliny traciły turgor, odzyskując go dopiero po pojawieniu się rosy w godzinach nocnych.
18 lipca 2021 r. w godzinach popołudniowych nad polem doświadczalnym przeszła silna burza, na początku której wystąpiło gradobicie. Spowodowało to częściowe uszkodzenie silnie wyrośniętych roślin.
Opady deszczu w lipcu i w sierpniu sprzyjały tworzeniu wysokich plonów ziemniaka.
Zbiór kopaczką elewatorową wykonano 15 września 2021 r.
Plonowanie badanych odmian było wysokie. Spośród badanych odmian, najwyższy plon ogólny bulw oraz handlowy uzyskała odmiana Jurek – 708,62 dt/ha oraz 700,11 dt/ha. Najniższy plon ogólny oraz handlowy bulw z badanych odmian uzyskała odmiana Satina – 481,86 dt/ha oraz 443,31 dt/ha. Zawartość skrobi wahała się w przedziale od 10,7% u odmiany Satina do 15,2% u odmiany Laskara.
dr inż. Michał Noworól
PODR Boguchwała